واکاوی تقدم وجوب حج یا وجوب نذر در صورت تزاحم

author

Abstract:

یکی از مرجحات باب تزاحم، تقدم زمانی بوده و یکی از مصادیقی که بر این مرجح تطبیق داده شده، آن است که شخصی قبل از استطاعت، نذر کند که در عرفه به زیارت سیّدالشهداء برود و بعد از نذر، مستطیع شود. حال در این‌صورت وظیفۀ ناذرِ مستطیع در روز عرفه رفتن به مکه و به‌جا آوردن اعمال حج است یا اینکه باید به نذر عمل کند و در کربلا حاضر شود؟ برخی از فقها به تقدم نذر فتوا داده‌اند و به دلایلی مانند عدم حصول استطاعت در صورت نذر، جمع عرفی، اهم بودن نذر نسبت به حج و صحیحۀ حلبی استناد کرده‌اند؛ بسیاری از فقها هم به تقدم حج حکم داده‌اند، هر چند که مشرب‌های متعددی ارائه شده است و برخی قائل به انحلال نذر و دسته‌ای مورد بحث را تخصصاً خارج از بحث دانسته و عده‌ای هم از باب تقدم واجب مقید به قدرت عقلی بر واجب مقید به قدرت شرعی، فتوا به تقدم حج داده‌اند. در این جستار با واکاوی ادلۀ طرفین، بیان کرده‌ایم که باید به سه دلیل (ملازم بودن نذر با معصیت خدا، امضایی بودن نذر و عدم امضای آن به‌وسیلۀ شارع و تعبیر برخی از روایات در باب حج) حج را مقدم بدانیم و نکتۀ مورد غفلت آن است که «سبق زمانی» وقتی به‌عنوان مرجح موضوعیت دارد که خصوصیت دیگری وجود نداشته باشد که متأخر را ترجیح دهد و در اینجا بر فرض که تزاحم را بپذیریم و حج را متأخر بدانیم، باز هم به‌دلیل خصوصیاتی که حج را اهم جلوه می‌دهد، باید بر نذر مقدم شود، زیرا صرف سبق وجودی موجب تأکّد در ملاک و شدید شدن وجوب نمی‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش امنیت در استطاعت و وجوب حج

هدف از این پژوهش، بررسی «جایگاه امنیت در تحقّق استطاعت و وجوب حج» است. تمام فقها امنیت یا همان خالی بودن مسیر از مانع (تخلیةالسرب) را شرط لازم برای وجوب حج می‌دانند و تفاسیر متفاوتی از آنان دربارة این شرط ارائه گردیده است؛ به‌گونه‌ای‌که تحقّق این شرط (وجود امنیت) در قالب برخی مصادیق، شرط وجوب شمرده شده و مطابق با  نظری دیگر، از باب مقدمة واجب، واجب شده است.  ابهاماتی نظیر شرعی یا عقلی بودن مانع،...

full text

وجوب یا استحباب حلق برای صروره

یکی از اعمال و مناسک حج در منا، حلق یا تقصیر است که شکی در وجوب یکی از آنها نیست. آنچه مورد بحث بوده، برخی از جزئیات آن است. از جزئیاتی که میان فقها (رضوان الله علیهم) مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دیدگاه های گوناگونی دربارۀ آن طرح شده، حکم صروره است؛ (کسی که برای اولین بار حج یا حَجّة الاسلام انجام می د هد).گروهی از فقها به وجوب (تعیینی) حلق یا احتیاط وجوبی برای صروره قائ...

full text

‌ واکاوی نظریه وجوب تعیینی قصاص در قتل عمد در مقایسه با نظریه تخییر

در مورد مجازات قتل عمدی و حدود اختیارات اولیای دمّ در اعمال آن، میان فقهای مذاهب مختلف اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. نظر مشهور در فقه امامیه بر آن است که مجازات قتل عمدی اولاً و بالذات قصاص است و اخذ دیه از قاتل نیازمند تراضی بین ولی دمّ و قاتل می باشد.این نظریه که برخی آن را مقتضای مذهب امامیه دانسته و بر آن ادعای اجماع نموده‌اند، به نظریه «وجوب تعیینی قصاص» معروف است. در مقابل، برخی از فقها هم م...

full text

تقدم یا تأخر وظیفه‌گرایی «راس» بر نتیجه‌گرایی «میل» در تزاحم اخلاقی

موضوع مقاله، بررسی و تحلیل کارآمدی یا عدم کارآمدی و ترجیح نظریه‌های وظیفه گروانه، با تأکید بر دیدگاه راس یا غایت‌گرایانه، با تأکید بر دیدگاه میل در مواقع مواجهه با تزاحم‌های اخلاقی است و بیان این مطلب که کدام یک متضمن ملاک و معیار خوبی یا بدی، درستی یا نادرستی اعمال و رفتارهای آدمی است. پرسش اصلی مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته این است که در مواجهه با تزاحم اخلاقی، توجه به تکلیف مهم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 3

pages  731- 750

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023